studies in bijbelboeken

Het boek Daniël

Inhoudsopgave Daniël

Hoofdstuk 7 - Visioenen: over de vier dieren en over de oude van dagen

Met hoofdstuk 7 begint het gedeelte van Daniëls boek, dat de visioenen beschrijft, die Daniël zelf kreeg gedurende de jaren dat hij verschillende koningen diende, t.w.:

• Belsassar (7:1; 8:1)
• Darius (9:1)
• Kores (10:1)

Daniël was inmiddels op leeftijd (80+) en door koning Belsassar op een zijspoor gezet.

Kerntekst: 7:17,18: Die vier grote dieren verbeelden vier koningen, die uit de aarde zullen opkomen en heersen. Daarna zal het heilige volk van de allerhoogste God de macht krijgen en de wereld voor altijd regeren; tot in alle eeuwigheid."

Daniël ontving dit visioen terwijl hij op bed lag. De indruk bestaat, dat hij ongerust was, zoals eerder koning Nebukadnessar (Daniël 2:29). Waarover? Over de toekomst van Babel? Want hij wist dat Babels einde nabij was. Of over de toekomst van zijn volk? Zou er na 70 jaar ballingschap eindelijk een einde komen aan de verdrukking? Of: zou er na hem wel iemand zijn die de belangen van het volk behartigde?

Het is een angstaanjagend visioen van 4 dieren: leeuw, beer, luipaard en een dier waarvoor geen naam is. Ze komen uit de zee. In teksten als Jesaja 17:12,13 Jesaja 57:20,21 wordt de zee gebruikt als een metafoor om de volkenwereld voor te stellen.
Volgens de uitlegging die Daniël ontvangt, stellen de dieren koningen voor of koninkrijken (Daniël 7:17). Let op de parallel met hoofdstuk 2, waar ook sprake was van vier koninkrijken.

• Leeuw: Babel.

Babel wordt in de profetie van Jeremia voorgesteld als een leeuw (Jeremia 4:7 ; Jeremia 5:5,6 ), Nebukadnessar en zijn legermacht worden voorgesteld als een arend (Ezechiël 17:3,12 ; Habakuk 1:8). En de gevleugelde leeuw is door archeologen in Irak veelvuldig gevonden als een symbool van de grootheid van Babels koningen.
De woorden "een menselijke geest" zouden kunnen duiden op de genezing (bekering?) van Nebukadnessar (Daniël 4).

• Beer: Medo-Perzië

In hoofdstuk 8 wordt het koninkrijk dat Babel opvolgt met name genoemd (Daniël 8:20).
Hier wordt gezegd, dat het 'veel vlees' eet. Dit zou kunnen duiden op de enorme omvang van de Perzische legers, een nogal logge macht.

• Luipaard: Griekenland

Ook het derde koninkrijk wordt met name genoemd (Daniël 8:21,22). De vliegende luipaard geeft een treffende typering van het snelle en doelgerichte leger van Alexander de Grote.
Het Griekse rijk werd na de dood van Alexander bestuurd door, of beter: verdeeld onder zijn vier generaals, waarvan de twee die het bewind over Syrië en Egypte voerden (respectievelijk Seleucus en Ptolemeüs) het belangrijkste zijn geworden.

• Monster: Rome.

De geschiedenis maakt ons duidelijk, dat het vierde dier een voorstelling moet geven van het Romeinse rijk.
Van belang zijn de 10 horens, voorstellend 10 koningen, uit wie tenslotte in de tijd van het einde én heel boosaardige vorst voortkomt. Hij blijkt zich te ontpoppen als een grote tegenstander van God en een vervolger van de heiligen. Let op het verschil: hij oogt als een mens, maar zijn woorden en werken zijn beestachtig. Het is niet voldoende om de mond vol te hebben van de rechten van de mens.
Dit laatste rijk, maar ook de eerder genoemde rijken, blijven op de een of andere manier voortbestaan tot het einde (Daniël 7:12): Astrologie (horoscopen) en astronomie zijn een uitvinding van de Babyloniërs, evenals de beginselen van de wiskunde.
In Griekenland is de basis gelegd van de moderne krijgskunst en filosofie.
Rome leeft voort in rechtspraak, godsdienst en wetenschap (Latijn!).

Dit visioen zegt een heleboel:

• Hoewel er een einde komt aan de Babylonische ballingschap, duurt de verdrukking van Gods volk voorlopig nog voort. Weliswaar wisselen de machten, maar alle aardse machten zijn uiteindelijk tegen Gods volk gericht, omdat ze onderworpen zijn aan de overste van deze wereld.


• de macht van Babel is beperkt; Habakuk laat zien, dat Babel geoordeeld wordt omdat het niet Gods opdracht uitvoerde, maar zich in Gods plaats stelde. Dat is een troost voor hen die zuchten onder de overheersing van Babel of welke andere wereldmacht dan maar (1 Korintiërs 10:13 niet boven vermogen).


• Degenen die deze dingen zien gebeuren, putten extra moed, omdat ze weten, dat de verlossing genaakt. Spurgeon zei: "Ik lees de krant om te zien hoe God de wereld bestuurt". Wel is het voor ons vaak moeilijk om in de Bijbelse profetie de details van de actuele gebeurtenissen te onderkennen. Achteraf lukt dat soms verrassend goed, zoals bijvoorbeeld in Daniël 10. Maar de Bijbel toont ons wel steeds de hoofdlijnen waarlangs de geschiedenis zich ontwikkelt.
  Zo weten we, dat al het aardse lijden van Gods volk eindig is (2 Korintiërs 4:17: het is de 'lichte' last van een ogenblik)

Het blijkt echter in dit visioen om veel meer te gaan, dan alleen een schildering van de opeenvolgende wereldmachten. Boven de wereldmachten staat een hogere autoriteit: de "Oude van dagen".

Je zou denken dat hier de voorstelling vandaan komt van God als een oude man, een beetje sullig, dat vaak gebruikt wordt om 'geloven' voor te stellen als iets dat alleen bij 'sullige' mensen past. Maar de uitdrukking 'Oude van dagen' betekent zoveel als "de Eeuwige". Zijn witte haar is een teken van wijsheid (Engelse rechters!!), zijn witte kleed symboliseert zijn heerlijkheid, zijn vurige troon is een aanduiding van zijn gerechtigheid. Hij spreekt recht over de koningen der aarde. Hij vergeet zijn volk, zijn kinderen niet!

Voor Hem verschijnt nog iemand, als een mensenzoon, op de wolken. In het eerdere visioen was sprake van een steen, die zonder toedoen van mensenhanden was afgehouwen en de gehele aarde vulde. Daar lag de nadruk op Gods Koninkrijk. Hier wordt Gods Koning naar voren geschoven.

In het licht van het Nieuwe Testament herkennen we Hem. Gebruikte de Heer Jezus niet graag de titel 'Zoon des mensen'? En Johannes roept in zijn profetie uit: "Zie, Hij komt met de wolken!" (Openbaring 1:7).

Hem wordt een eeuwig koningschap gegeven en Hij deelt zijn macht en heerschappij met de heiligen van de Allerhoogste. In het gedachtegoed van Daniël is dat het volk Israël. In het licht van het Nieuwe Testament horen daar de christenen bij.

Die hoop doet al ons leed verzachten!

naar boven